Туған даласының ел-жұрты өзінің жас кезіндегі ел-жұртына ұқсамайтын сияқты және осы өзгерісті өзі тұңғыш рет көріп тұрғандай ма, қалай. Халқының көптігі, солардың қысылысқан, соғылысқан жүрісі һәм үнемі әбигерлі болмысы жағынан бұлар сартауыл немесе қытай шаһарларды еске түсіреді. Дүниенің тұс-тұсынан қуылып келген құлдар темір шыңдап, ағаш өңдеп, жез өрнектеп, кенеп тоқып, шұға басып, киім-кешек тігеді... Киіз үйлердің ара-арасында шаһарлардағы сияқты қызып жатқан айтулы базар. Осында жұрт күміс айырбастайды, алтын сатады: қап-қап тары-сөгің де, бау жемістеріне толы тоқыма кәрзеңкелерің де, маржан мен мың құбылған асыл тастарың да, киіз үйдің түндіктері мен қылдан есілген арқандары да осында; ет қуырылған, нан пісіріліп, кеспе қайнап жатыр, шарапқұмарларға шарап құйылады; қос басында қоңырсыған иіс пен тымырсыған ауа қоспасы, әр алуан тілде айтылып жатқан сөздер монғол сөзін ығыстыра түсетіндей; сартауылдардың сәлдесі, қытай әйелдерінің басқа орайтын жаулығы, кидандардың жүннен басылған бөріктері көзге шалынып қалып жүр... Кей кезде ханға бөтен, бөгде жерлерді жаулап алған мұның өзі емес, керісінше, даласына жаулап алушы басқыншылар келіп қалған сияқты боп көрінеді. Оның көкшіл көздері қарауытып, дабыр-дүбір, күбір-күбір жүрген осынау тобырға жаратпай қарайды.
Кажется, впервые увидел: курени в родной степи уже не те, что были в годы его молодости. Многолюдьем, толчеей, суетным духом своим они напоминали сартаульские и китайские города. Рабы, согнанные отовсюду, ковали железо, тесали дерево, чеканили медь, ткали холсты, валяли сукна, шили одежду… Среди юрт, как в городах, шумели базары. Тут выменивали, продавали серебро и золото, мешки с просом и плетенки с плодами садов, жемчуга и камни-самоцветы, юртовые войлоки и волосяные веревки; жарили мясо, пекли лепешки, варили лапшу, наливали жаждущим вино; сизый чад и духота чуждых запахов висели над куренями; разноязыкий говор теснил монгольскую речь; мелькали чалмы сартаулов, головные платки китайцев, валяные шапочки киданей… Временами хану казалось, что не он завоевал чужие земли, а завоеватели пришли в степи. Светлые глаза его темнели, недобро смотрели на горланящие толпы.